D���k ya�l� diyet sa�l��a tehdit mi?

Sabri �lker Vakf�, "Bilim Bunu Konu�uyor" platformu arac�l��� ile sa�l�k ve beslenme alanlar�ndaki en g�ncel bilgileri kamuoyuyla payla�arak, bu alanlarda bilgi kirlili�inin �nlenmesi i�in �al��malar�na devam ediyor.

�ngiltere Halk Sa�l��� ��birlikleri Organizasyonu'nun (Public Health Collaborations) yay�nlam�� oldu�u beslenme rehberinde yer alan ve y�ksek ya� al�m�n�n �i�manl�k veya kalp damar hastal�klar� ile ili�kili olmad���n� �ne s�ren �neriler, beslenme g�ndeminde s�cak ba�l�k olarak yerini korurken, Sabri �lker Vakf�, i�birli�i yapt��� uluslararas� referans kurumlar�n g�r��lerine dayanarak diyet ya�lar�n�n sa�l�k etkilerini g�ndeme ta��yor.

Sabri �lker Vakf� kuruldu�u 2009 y�l�ndan bu yana topluma dengeli beslenme ve sa�l�kl� ya�am al��kanl�klar� kazand�rmak amac�yla, uluslararas� platformdaki g�venilir kurumlar� takip ediyor ve bu kurumlarla i�birli�i i�erisinde �al���yor. Vak�f, "Bilim Bunu Konu�uyor" b�ltenleriyle de bu kurumlardan elde etti�i bilimsel ve en g�ncel bilgileri T�rkiye g�ndemine ta��yor.

Vak�f, son olarak �ngiltere Halk Sa�l��� ��birlikleri Organizasyonu'nun (Public Health Collaborations), "�ngilizler i�in Sa�l�kl� Yeme ve Zay�flama Rehberi" �zerine uluslararas� medyada g�ndem olan diyetle ya� al�m� ve sa�l�k ili�kisini, referans kurumlar�n bilimsel verilerinin �����nda T�rkiye g�ndemine ta��yor.

�ngiltere'de yay�nlanan ve k�sa s�rede g�ndeme oturan rehber, "�ngiltere'de her 4 ki�iden birinin obez oldu�una ve bunun y�ll�k 47 milyon Euro sa�l�k harcamas�na yol a�t���na" dikkat �ekerken, ya� al�m� konusunda sa�l�k otoriteleri ve bilimsel veriler ile �eli�kili �neriler sundu�u i�in tart���l�yor.

Sa�l�kl� Yeme ve Zay�flama Rehberi neden tart���l�yor?
Tart��ma konusu olan rehber, besinlerin toplam veya doymu� ya� i�eri�ini dikkate almak yerine, besinlerin genel sa�l�k etkilerine odaklan�lmas� gerekti�ini savunuyor. Bu hipotezi ileri s�rerken de y�ksek ya� al�m� ile kalp-damar hastal�klar� ve �i�manl�k aras�nda herhangi bir ili�ki kurulmam�� �al��malar� kaynak g�steriyor. Rehber, diyetle al�nan toplam enerjinin yar�s�n�n karbonhidratlar, di�er yar�s�n�n ise ya� ve proteinlerden sa�lanmas�n� �neriyor. Bu �neri i�in kaynak g�sterilen �al��malar�n y�ntemi hakk�nda yeterli bilginin olmamas�, �nerinin ne kadar g�venilir oldu�unu sorgulat�yor.

Rehberin, �ngiltere i�in mevcut sa�l�kl� beslenme �nerilerinin de�i�tirilmesinde tek ba��na yeterli olmad��� vurgulan�yor. Ayr�ca otoriteler taraf�ndan rehberin sistematik bir derleme olarak haz�rlanmad��� ve kullan�lan kaynaklar hakk�nda yeterli bilgi vermedi�i i�in ileri s�rd��� �nerilerin bilimsel a��dan �ok ger�ek�i olamayaca�� belirtiliyor.

Referans kurumlar ne s�yl�yor?
Enerji al�m� ve harcamas�nda dengenin sa�lanmas�n� �neren D�nya Sa�l�k �rg�t� (WHO), ya� al�m�n�n, diyetin toplam enerjisinin y�zde 30'unu a�mamas�n� ve diyette doymu� ya�lar yerine doymam�� ya�lar�n tercih edilmesini �neriyor. D�nya Sa�l�k �rg�t�, basit �eker al�m�n�n diyetin toplam enerjisinin y�zde 10'unu a�mad��� takdirde bir sorun te�kil etmedi�ini de belirtiyor.
Avrupa G�da G�venli�i Otoritesi (EFSA) ise �ocuk ve yeti�kinlerde karbonhidrat al�m�n�n, diyetin toplam enerjisinin y�zde 45-60'�n�, ya� al�m�n�n ise y�zde 20-35'ini a�mamas�n� ve D�nya Sa�l�k �rg�t� �nerilerine benzer olarak doymu� ya�lar yerine doymam�� ya�lar�n tercih edilmesini �neriyor.

'Bilim Bunu Konu�uyor' nedir?
Ulusal ve uluslararas� bas�nda yer bulan sa�l�k ve beslenme ile ilgili makaleleri ve bu makalelerin kayna��n� inceleyen Sabri �lker Vakf�, bu alanlardaki bilgi karma�as�n�n �n�ne ge�meyi ama�l�yor. Vak�f taraf�ndan bilimsel bir s�zge�ten ge�irilen bilgiler, tarafs�z bir yorum ve anla��l�r bir dille k��esinde topluma sunuluyor.

Beslenme bilimine ili�kin en g�ncel bilgileri ve son �al��malar�, herkesin faydalanabilece�i a��kl�kta payla�an Sabri �lker Vakf�'n�n "Bilim Bunu Konu�uyor" b�ltenlerine http://www.sabriulkervakfi.org/BBK adresinden ula�mak m�mk�n.

KAYNAKLAR
1.http://www.who.int/nutrition/publications/nutrient...
2. http://www.who.int/nutrition/publications/guidelin...
3. https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/nda100326

Yorumlar