V�cut direncine dikkat!

Geli�mi� �lkelerde olduk�a seyrek g�r�lmekle birlikte a��rl�kl� olarak akci�erleri etkileyen bir hastal�k olmas� nedeniyle t�berk�loz hala konu�ulmaya devam ediyor. 

WHO (D�nya Sa�l�k �rg�t�) raporlar�na g�re, d�nya genelinde g�r�lme s�kl��� ve yayg�nl��� ile ya�am kay�plar� oranlar�n�n giderek d��t��� g�r�len t�berk�loz, bug�n t�m d�nyada olduk�a etkili sonu�larla tedavi edilebiliyor. Ancak, Hastal��a neden olan basilin, akci�erlerin yan� s�ra, kemikler, eklemler, beyin, b�brekler, sindirim sistemi, omurga gibi organlar� da tutabilece�ini s�yleyen, Ac�badem Ankara Hastanesi, G���s Hastal�klar� Uzman� Dr. Ba�ak Ko�, hastal���n �zellikle v�cut direncinin d��t��� anda ortaya ��kt���na dikkat �ekerek, iki haftadan uzun s�ren �ks�r��e dikkat �ekti.

Halk aras�nda daha �ok verem olarak bilinen t�berk�loz, 'mycobacterium tuberculosis' isimli bir mikrop taraf�ndan ortaya ��kan bula��c� bir hastal�k. T�berk�loz, g�n�m�zde hem �nlenebilen hem de tedavi edilebiliyor. T�rkiye'de Sa�l�k Bakanl��� taraf�nda son derece titiz tarama ve takip programlar� s�rd�r�yor. Sa�l�k Bakanl��� verilerine g�re �lkemizde y�z binde 17.2 oran�nda g�r�len t�berk�loz hastalar�n�n, y�zde 92'si yeni tan� alm�� hastalardan olu�tururken, y�zde 8'i daha �nce tedavi g�ren t�berk�loz hastalar�ndan meydana geliyor. Basiller, �o�unlukla akci�erlerde hastal�k olu�turmalar�na ra�men kemikler, eklemler, beyin, b�brekler, sindirim sistemi, omurga gibi organ ve sistemlerini de etkileyebildi�ini s�yleyen Ac�badem Ankara Hastanesi, G���s Hastal�klar� Uzman� Dr. Ba�ak Ko�, hastalar�n d�zenli takip ve ila� tedavisiyle ba�ar�l� bir �ekilde tedavi edilebildi�ini s�yl�yor.

Hava yoluyla bula��yor

Hastal���n hava yoluyla bula�mas� �evresindeki ki�ilerin enfekte olma riskini art�yor. Bu nedenle �zellikle hasta ile yak�n ve uzun s�reli temas� olan ki�ilere bula�ma riskinin daha fazla oldu�unu s�yleyen Dr. Ba�ak Ko�, "T�berk�loz hastal��� olan bir ki�inin nefes vermesi, �ks�rmesi, hap��rmas�, konu�mas� ile mikroplar havaya sa��l�r. Sa�l�kl� ki�iler bu mikroplar� nefesleriyle alabilir. Bu nedenle hastan�n aile bireyleri, ayn� evi payla�t��� arkada�lar�, i�yeri ve �evresindeki ki�ilerin dikkat etmesi gerekir" diyor. Basiller, g�ne� g�rmeyen ve yeterince havaland�r�lmayan ortamlarda saatlerce havada as�l� kalabiliyor. Ancak, solunum yoluyla al�nan verem mikrobu hemen hastal��a neden olmuyor sadece verem enfeksiyonunu geli�iyor. V�cutta sessiz kalan verem basili, ki�inin v�cut direncinin d��t��� bir anda hastal�k olarak ortaya ��k�yor. T�berk�loz mikrobu alarak enfekte olan ki�ilerin yakla��k y�zde 10'unun ya�amlar�n�n herhangi bir d�neminde t�berk�loz hastal���na yakaland���n� s�yleyen Dr. Ba�ak Ko�, genellikle t�berk�loz tedavisi ba�land�ktan yakla��k olarak 2-3 hafta sonra bula��c�l���n sona erdi�ini s�yl�yor.

�ki haftadan uzun s�ren �ks�r��e dikkat!

T�berk�loz basili ile enfekte olan ki�ilerde hastal���n ortaya ��k�� s�resi de�i�ebiliyor. Baz� ki�ilerde bir iki hafta i�inde hastal�k ortaya ��karken, baz� hastalarda y�llar sonras�nda hastal�k g�r�l�yor. Burada ki�inin ba����kl�k sistemi son derece �nem ta��yor. Dr. Ba�ak Ko�, bu nedenle 2-3 haftadan uzun s�ren ve tedaviye cevap vermeyen �ks�r�k, balgam, balgamda kan, ate�, gece terlemesi, yorgunluk, halsizlik, kilo kayb�, i�tahs�zl�k, nefes darl���, g���s ve s�rt a�r�s� gibi belirtiler g�zlenen hastan�n mutlaka bir uzman� ba�vurmas� gerekti�ini s�yl�yor. T�berk�loz, akci�erlerin d���nda beyin, b�brekler ya da omurga gibi v�cudun di�er organlar�n� da tutabildi�i i�in bu durumda o organa y�nelik belirtilerin ortaya ��kabildi�ini s�yleyen Dr. Ba�ak Ko�, "Bu nedenle genel t�berk�loz belirtileri her hastada g�r�lemeyebiliyor. Tutulum g�sterdi�i organa g�re, lenf bezi b�y�mesi, idrarda kan g�r�lmesi, eklemde �i�lik gibi belirtilere de dikkat edilmesi gerekiyor" diyor.

Tedavinin ba�ar�s�nda d�zenli ila� kullan�m� �art!

T�berk�loz bula� riski y�ksek olmakla birlikte uygun ila� tedavisi ile iyile�ebilen bir hastal�k. Ancak tedavide hasta uyumu ve dikkati de son derece �nem ta��yor. Tedavide birden fazla ilac�n d�zenli ve yeterli s�rede birlikte al�nmas� gerekti�ine i�aret eden Dr. Ba�ak Ko�, "�la�lar�n� �nerilen �ekilde aksatmadan, yeterli s�rede i�en hastalar�n hemen hepsi ba�ar�yla tedavi edilir. T�berk�loz mikrobunu kesin olarak �ld�rmek ve bir daha �o�alarak hastal�k yapmas�n� engellemek i�in tedavinin en az alt� ay devam etmesi gerekir. Yap�lan balgam kontrollerinin sonu�lar�na g�re 2 veya 3 ay sonra kullan�lan ila� say�s� azalt�labilir.

Diren�li t�berk�lozun tedavisi g��le�iyor

D�zenli tedavinin hastan�n iyile�mesini sa�lad��� gibi, bula��c�l��� da �nleyerek toplum sa�l���n� korunmas� a��s�ndan da son derece de�erli oldu�unu s�yleyen Dr. Ba�ak Ko�, "Hasta ila�lar�n� d�zenli kullanmazsa mikroplar ila�lara kar�� diren� geli�tirir. Diren�li t�berk�loz denilen bu hastal�k tipinin zor olsa da tedavi edilebildi�ini s�yleyen Dr. Ba�ak Ko�, s�zlerine ��yle devam ediyor: "Tedavinin uzun s�rmesi, daha �ok yan etki yaratmas� ve daha pahal� olmas� nedeniyle �ok daha zordur. Bu hastalarda �ok say�da ilac�n 18-24 ay kullan�lmas� gerekir. Bu nedenle ila�lar�n sa�l�k personeli veya sorumlu bir ki�i taraf�ndan hastaya i�irilmesi en etkili tedavi y�ntemidir. "Do�ruda G�zetimli Tedavi" olarak tan�mlanan bu y�ntemle, hastalar�n ila�lar�n aksatmadan d�zenli almas� sa�lanm�� olur."

Tan�, tedavi ve takipler �cretsiz

T�berk�loz hastal���n�n kesin tan�s�n�n balgamda t�berk�loz mikrobunun (basillerinin) g�sterilmesi ile konulabiliyor. Hastan�n �yk�s� al�n�p genel fiziki de�erlendirmelerin ard�ndan, akci�er filmi �ekilir ve laboratuvar incelemeleri sonras�nda tan� kesinle�iyor. �lkemizde, herhangi bir Verem Sava� Dispanserlerinde tan�, tedavi ve takiplerin �cretsiz olarak yap�ld���n� s�yleyen Dr. Ba�ak Ko�, t�m t�berk�loz ila�lar�n�n da Sa�l�k Bakanl��� taraf�ndan �cretsiz olarak sa�land���n� belirtiyor.

Yorumlar